Người loạn thị nhìn như thế nào? Mắt người loạn thị nhìn hình ảnh sẽ bị mờ nhòe, méo mó ở mọi khoảng cách, không những gây khó chịu, mà còn gây khó khăn trong các hoạt động sinh hoạt hàng ngày. Loạn thị giai đoạn nặng sẽ thấy xuất hiện tầm nhìn đôi, nhìn một vật có thể thấy xuất hiện hai đến ba bóng mờ.
Tật loạn thị là gì?
Loạn thị xảy ra khi giác mạc, tức phần trước trong suốt của mắt, hoặc thủy tinh thể, tức mắt kính tự nhiên bên trong mắt, có hình dạng không hoàn toàn tròn, dẫn đến sự sai lệch trong cách tập trung ánh sáng vào võng mạc, tức là lớp nhạy cảm ánh sáng ở mặt sau mắt.
Thay vì hội tụ tại một điểm duy nhất, ánh sáng bị phân tán thành nhiều điểm, khiến hình ảnh trở nên mờ và méo mó.
Loạn thị (Astigmatism) là tật khúc xạ ở mắt do giác mạc ghi nhận những hình dạng khác thường so với hình thực tế… Thay vì hội tụ lại một điểm, những tia sáng khi đi vào mắt lại bị khuếch tán trên võng mạc, khiến hình ảnh thu được có hình dạng méo mó và nhoè.
Bất kỳ ai cũng có thể bị loạn thị. Loạn thị rất phổ biến, cứ 3 người thì có 1 người bị loạn thị. Loạn thị có thể phát triển tại bất kỳ thời điểm nào trong cuộc sống, thậm chí ngay từ khi sinh ra.
Loạn thị ảnh hưởng đến tầm nhìn như thế nào?
Các bộ phận của mắt hoạt động cùng nhau, giống như một đội tiếp sức để truyền ánh sáng đi vào mắt. Ánh sáng đi qua giác mạc, giác mạc tập trung ánh sáng qua thủy tinh thể thành tín hiệu truyền đến võng mạc, tức lớp phía sau nhãn cầu.
Võng mạc chuyển đổi ánh sáng đó thành tín hiệu điện mà dây thần kinh thị giác gửi đến não. Bộ não sử dụng những tín hiệu đó tạo ra các hình ảnh để con người nhìn thấy.
Thế nhưng, ở người loạn thị, ánh sáng đi vào mắt bị bẻ cong nhiều hơn bình thường. Ánh sáng không thể tập trung đúng vào võng mạc như ở người bình thường. Tiêu điểm không đồng đều làm các đối tượng trông mờ hoặc gợn sóng.
Người bị loạn thị có thể bị mỏi mắt giống như khi mắt phải làm việc quá sức để nhìn được hình ảnh xung quanh. Do đó, loạn thị có thể ảnh hưởng đến tầm nhìn ở bất kỳ khoảng cách nào, bao gồm cả gần và xa.
Phân loại mức độ loạn thị
Loạn thị giác mạc là khi giác mạc có hình dạng không đều, bác sĩ chuyên khoa mắt gọi là loạn thị giác mạc.
Loạn thị thấu kính là thủy tinh thể trong mắt người bệnh có hình dạng không đều.
Đôi khi, một số người bị loạn thị giác mạc và cả loạn thị thấu kính.
Mức độ nghiêm trọng của loạn thị được biểu thị bằng diopters. Diopters là đơn vị đo công suất quang học của thấu kính. Số diopters càng cao nghĩa là tầm nhìn của người bệnh càng kém hoặc cần điều chỉnh nhiều.
Độ loạn thị tương quan với số diopters:
Loạn thị nhẹ: dưới 1.00 diop;
Loạn thị vừa: 1.00 – 2.00 diop;
Loạn thị nặng: 2.00 – 3.00 diop;
Loạn thị rất nặng: hơn 3.00 diop.
Để xác định người bệnh có bị loạn thị hay không, bác sĩ chuyên khoa mắt sẽ tiến hành khám mắt toàn diện. Bác sĩ cũng sẽ hỏi người bệnh về bất kỳ thay đổi tầm nhìn nào. Điều này có thể giúp bác sĩ chuyên khoa mắt xem xét các triệu chứng có liên quan đến loạn thị hay không.
Nguyên nhân gây loạn thị ở mắt và các yếu tố nguy cơ
Nhiều người lầm tưởng việc đọc sách trong điều kiện môi trường có ánh sáng yếu hoặc ngồi gần tivi sẽ gây loạn thị hoặc làm tình trạng loạn thị trở nên tệ hơn. Tuy nhiên, hầu hết loạn thị tự xuất hiện mà chính các bác sĩ nhãn khoa cũng không biết nguyên nhân tại sao.
Nguyên nhân bị loạn thị có thể do di truyền, chấn thương ở mắt, bệnh Keratoconus, thoái hóa giác mạc hay đơn giản là do biến chứng sau phẫu thuật mắt.
Di truyền, tức là trẻ có cha mẹ bị loạn thị sẽ dễ bị loạn thị hơn hoặc cũng có thể do mí mắt gây áp lực quá lớn lên giác mạc.
Chấn thương ở mắt có thể do chấn thương thể thao, tai nạn và dị vật trong mắt. Tình trạng này gây đau, sưng, đỏ và các triệu chứng khác. Một số người thấy những tia sáng lóe lên hoặc thay đổi thị lực. Chấn thương nghiêm trọng ở mắt có thể gây mất thị lực vĩnh viễn.
Bệnh Keratoconus xảy ra theo thời gian, khi độ cong tròn bình thường của bề mặt mắt lồi ra ngoài, giống như hình nón.
Triệu chứng của tật loạn thị
Nhìn mờ hoặc nhòe ở mọi khoảng cách là triệu chứng phổ biến nhất của tật loạn thị. Người mắc tật này có thể gặp khó khăn khi nhìn rõ các vật thể ở gần và xa.
Loạn thị có thể khiến mắt bạn phải làm việc nhiều hơn để lấy nét, dẫn đến mỏi mắt, nhức đầu và khó tập trung.
Một số người bị loạn thị cũng có thể bị lác mắt, do mắt phải di chuyển liên tục để cố gắng lấy nét.
Ánh sáng chói có thể khiến mắt người bị loạn thị khó chịu. Người mắc tật loạn thị còn có thể gặp khó khăn khi nhìn vào ban đêm hoặc trong điều kiện ánh sáng yếu.
Ánh sáng có thể xuất hiện như quầng sáng hoặc vệt sáng xung quanh đèn hoặc các nguồn sáng khác trong mắt người bị loạn thị.
Nhìn chung, dấu hiệu loạn thị ở mắt sẽ khác nhau ở mỗi người bệnh; thậm chí ở một số người không có dấu hiệu nào.
Loạn thị thường xảy ra cùng với cận thị hoặc viễn thị. Các triệu chứng này xảy ra không phải lúc nào cũng là bệnh loạn thị. Ngoài ra, một số người không biết những dấu hiệu này là vấn đề với thị lực của mình. Do đó, Phùng Huy Hòa BUTITAN khuyên bạn hãy đến gặp bác sĩ chuyên khoa mắt nếu thường xuyên nheo mắt, dụi mắt hoặc đau đầu.
Nếu không điều trị, thì loạn thị dẫn đến giảm thị lực, nhược thị, mắt lười và nặng hơn là mất thị lực. Vì vậy, người bệnh nhất định cần gặp bác sĩ để điều trị kịp thời.
Biến chứng mắt loạn thị như thế nào?
Mắt loạn thị hoàn toàn có thể gây ra các biến chứng nếu không được điều trị. Chẳng hạn như tật lác mắt có thể xảy ra khi người bệnh bị loạn thị ở một mắt hoặc tình trạng loạn thị ở một mắt nặng hơn mắt còn lại và tình trạng này kéo dài không được điều trị.
Hơn nữa, loạn thị còn gây mỏi mắt và đau đầu.
Phẫu thuật điều trị loạn thị cũng có rủi ro. Tác dụng phụ của phẫu thuật thường là tạm thời và cải thiện trong vài tuần. Tình trạng bệnh thường khô mắt, nhạy cảm với ánh sáng và thường gặp các vấn đề về thị lực ban đêm.
Ngoài ra, các biến chứng khác và lâu dài hơn cũng có thể xảy ra, như mất thị lực hoặc thị lực trở lại trạng thái trước khi phẫu thuật.
Loạn thị có chữa được không?
Người bị loạn thị hoàn toàn có thể được khắc phục bệnh bằng cách đeo kính mắt loạn thị, kính áp tròng hoặc phẫu thuật mắt loạn thị.
Đeo kính hoặc kính áp tròng sẽ điều chỉnh tầm nhìn nhưng không làm thay đổi hình dạng của mắt. Phẫu thuật điều chỉnh thị lực gồm phẫu thuật mắt LASIK, phẫu thuật cắt giác mạc bằng ánh sáng hoặc phẫu thuật mắt PRK bằng việc sử dụng tia laser để khắc phục các vấn đề về thị lực.
Bác sĩ chuyên môn sẽ thực hiện các thủ thuật để thay đổi hình dạng giác mạc, giúp ánh sáng chiếu đúng vào võng mạc.
Ngoài ra, người bệnh bị đục thủy tinh thể và loạn thị cũng điều trị đồng thời trong quá trình phẫu thuật đục thủy tinh thể.
Chẩn đoán loạn thị ở mắt bằng cách nào?
Các triệu chứng loạn thị thường sẽ xuất hiện từ từ. Người bệnh thường đến gặp bác sĩ chuyên khoa mắt nhận thấy những thay đổi về thị lực. Bác sĩ nhãn khoa chẩn đoán loạn thị thông qua việc khám mắt bằng cách nhìn vào mắt, bao gồm cả bên trong mắt.
Bác sĩ thường dùng một số xét nghiệm để chẩn đoán loạn thị, bao gồm:
Kiểm tra thị lực, đây là một bài kiểm tra mắt; người bệnh thực hiện bài kiểm tra bằng cách nhìn vào biểu đồ treo tường gồm các chữ cái hoặc ký hiệu.
Kiểm tra khúc xạ, bằng cách bác sĩ sẽ đo lượng ánh sáng tập trung và bẻ cong khi đi vào mắt.
Thực hiện bản đồ giác mạc bằng cách bác sĩ sẽ đo đường cong giác mạc của người bệnh. Công nghệ này cung cấp thông tin chi tiết nhất về hình dạng giác mạc của người bệnh. Bác sĩ cho người bệnh nhìn vào một điểm cụ thể và thiết bị sẽ thu thập hàng nghìn phép đo nhỏ. Máy tính xây dựng bản đồ màu giác mạc từ dữ liệu.
Đèn khe là một loại kính hiển vi đặc biệt có ánh sáng mạnh chiếu vào mắt. Bác sĩ chuyên khoa mắt sẽ điều chỉnh độ sáng và độ dày của chùm ánh sáng để nhìn thấy các lớp và các phần khác nhau của mắt.
Loạn thị được điều trị như thế nào?
Kính mắt hoặc kính áp tròng đều có thể điều chỉnh hầu hết các trường hợp loạn thị.
Nếu người bệnh bị loạn thị rất nhẹ, không ảnh hưởng đến thị lực, thì không cần đeo kính hoặc kính áp tròng. Bác sĩ chuyên khoa mắt sẽ đo bất kỳ thay đổi nào ở mắt tại các lần khám.
Nếu người bệnh bị loạn thị ở mức độ thông thường, thì người bệnh phải điều chỉnh thấu kính như kính cận, kính áp tròng hoặc phẫu thuật.
Loạn thị thay đổi theo thời gian và trở nên tồi tệ hơn. Vì vậy, người bệnh cần đeo kính hoặc kính áp tròng ngay cả khi không cần.
Kính mắt
Bác sĩ chuyên khoa mắt sẽ khám mắt kỹ lưỡng để tìm ra loại trong kính phù hợp với người bệnh. Đó có thể là kính hai tròng hoặc thấu kính tiến bộ, tùy thuộc vào vấn đề thị lực của người bệnh.
Tròng kính mắt được uốn cong để chống lại hình dạng của giác mạc hoặc thủy tinh thể gây mờ mắt. Tròng kính mắt hoạt động tốt khi nhìn thẳng về phía trước.
Nhưng cũng tùy thuộc vào mức độ người bệnh cần chỉnh sửa độ kính, vì đôi khi mắt cảm thấy sàn hoặc tường bị nghiêng. Hiệu ứng này sẽ biến mất khi mắt đã thích nghi với mắt kính. Người bệnh bắt đầu đeo kính vào buổi sáng, vài giờ mỗi lần và điều chỉnh từ từ. Nếu thị lực không khá hơn thì hãy gặp bác sĩ để điều chỉnh lại.
Ưu điểm của kính mắt là chi phí rẻ hơn các phương pháp điều trị khác. Nhược điểm là có thể bị mất hoặc hư, gãy và bể.
Kính áp tròng
Kính áp tròng (lens) là những thấu kính bằng nhựa hoặc thủy tinh mỏng, vừa với giác mạc của mắt và điều chỉnh thị lực.
Kính áp tròng mềm là các thấu kính mềm được dùng cho loạn thị là thấu kính toric.
Kính áp tròng cứng là kính áp tròng thấm khí cứng là lựa chọn tốt khi chứng loạn thị của người bệnh nghiêm trọng. Bác sĩ dùng loại này cho một số thủ thuật gọi là orthokeratology.
Người bệnh đeo kính trong khi ngủ sẽ định hình lại giác mạc. Người bệnh cần đeo kính áp tròng để giữ hình dạng mới này, nhưng không cần đeo thường xuyên.
Ưu điểm của kính áp tròng là chúng ta được lựa chọn ống kính mềm hoặc cứng.
Và đây cũng là lựa chọn tốt với người đang vận động.
Nhược điểm của kính áp tròng là có khi không phù hợp với tất cả mọi người. Nguy cơ nhiễm trùng mắt do vệ sinh kính áp tròng kém.
Phẫu thuật mắt loạn thị
Phẫu thuật mắt loạn thị bao gồm phẫu thuật mắt LASIK, phẫu thuật cắt giác mạc bằng ánh sáng và phẫu thuật mắt PRK. PRK loại bỏ mô từ các lớp bên ngoài và bên trong của giác mạc. LASIK chỉ loại bỏ mô từ lớp bên trong của giác mạc.
Nếu người bệnh bị loạn thị, thì có nhiều lựa chọn để khắc phục vấn đề về thị lực. Phùng Huy Hòa BUTITAN khuyên bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ để chọn phương pháp điều trị đáp ứng tốt nhất với nhu cầu thị giác và lối sống của mình.
Ưu điểm của việc lựa chọn phương pháp phẫu thuật mắt loạn thị là hiệu quả có khi vĩnh viễn. Và đây cũng là lựa chọn tốt cho người bệnh có vấn đề về thị lực nghiêm trọng.
Nhược điểm là có thể có biến chứng trong hoặc sau phẫu thuật, tốn kém hơn và có thể xảy ra một số tác dụng phụ.
Không có cách tốt nhất để điều trị chứng loạn thị, mà cách điều trị thích hợp nhất là điều chỉnh sao cho phù hợp nhất với nhu cầu thị lực và lối sống của người bệnh. Người bệnh và bác sĩ nên thảo luận chi tiết hơn với các lựa chọn sau khi khám.
Phòng ngừa loạn thị ở mắt như thế nào?
Người bệnh không thể ngăn loạn thị nên cần đến bác sĩ thăm khám định kỳ để kịp thời điều trị. Hầu hết người bệnh bị loạn thị tự xuất hiện bệnh và tiến triển khi mắt hoạt động trong suốt cuộc đời.
Người bệnh có nguy cơ mắc bệnh keratoconus, tốt nhất hạn chế dụi mắt nhiều nhất có thể. Nếu gia đình có người loạn thị, thì hãy tầm soát cho những thành viên còn lại trong gia đình bạn.
Người bị loạn thị nhìn thấy hình ảnh như thế nào?
Tật loạn thị khiến cho giác mạc mắt biến dạng, các tia sáng không thể hội tụ về một điểm như bình thường. Thay vào đó, chúng sẽ hội tụ thành nhiều điểm khiến cho hình ảnh mà người loạn thị quan sát được không quy tụ được rõ nét ở võng mạc.
Tùy từng cấp độ từ nhẹ đến nặng, hình ảnh người loạn thị qua từng cấp độ quan sát được sẽ có sự khác biệt.
Hình ảnh người loạn thị nhẹ nhìn thấy
Loạn thị nhẹ dưới 1 diop, thị lực thường không có sự thay đổi quá nhiều. Người loạn thị nhẹ có thể nhìn mọi vật mà không cần đến sự hỗ trợ của kính. Hình ảnh người loạn thị quan sát được ở cấp độ nhẹ không bị nhòe, không quá mờ và không gây khó chịu hay cản trở tới thị lực. Tầm nhìn lúc này sẽ tương đối sáng rõ vào ban ngày, không gây ảnh hưởng đến các hoạt động, sinh hoạt đời thường.
Người bị loạn thị nhẹ dưới 1 diop thường không cần phải đeo kính. Tuy nhiên, nếu mắt xuất hiện tình trạng mỏi, khô mắt, thị lực suy giảm, thì đôi mắt cần phải hỗ trợ tầm nhìn bằng kính.
Để hiểu rõ hơn về hình ảnh mà người loạn thị nhìn thấy, hãy tưởng tượng bạn đang nhìn qua một tấm kính bị cong hoặc lượn sóng. Hình ảnh sẽ bị mờ, nhòe, méo mó và có thể xuất hiện bóng mờ kép. Mức độ méo mó sẽ phụ thuộc vào mức độ tật loạn thị của mỗi người.
Hình ảnh người loạn thị trung bình nhìn thấy
Loạn thị cấp độ trung bình từ 1 diop đến 2 diop, thị lực lúc này sẽ có sự thay đổi, suy giảm rõ rệt. Hình ảnh quan sát được trong mắt người loạn thị lúc này sẽ không còn rõ nét nữa, thường mờ, nhòe đi ở mọi khoảng cách, có thể thấy xuất hiện thêm bóng mờ.
Loạn thị cấp độ trung bình sẽ gây khó khăn nhất định trong các hoạt động, sinh hoạt hàng ngày. Các triệu chứng sẽ ngày càng biểu hiện rõ ràng hơn, thị lực suy yếu dần theo thời gian. Ở cấp độ trung bình, người loạn thị khi khám mắt thường được bác sĩ nhãn khoa chỉ định sử dụng kính để hỗ trợ tầm nhìn rõ hơn.
Hình ảnh người loạn thị nặng nhìn thấy
Loạn thị nặng từ 2 diop đến 3 diop, thị lực có thể sẽ bị suy giảm nghiêm trọng. Hình ảnh trong mắt người loạn thị sẽ mờ, nhòe, méo mó, biến dạng, nhìn mờ ở mọi khoảng cách.
Người loạn thị nhìn như thế nào? Dấu hiệu loạn thị điển hình ở giai đoạn này còn có tầm nhìn đôi, một vật quan sát thấy từ 2 đến 3 bóng mờ. Tình trạng nghiêm trọng này buộc người loạn thị cần phải can thiệp y tế bằng việc đeo kính, thậm chí là phẫu thuật mắt loạn thị giúp cải thiện thị lực.
Người loạn thị nặng cần phải đeo kính thường xuyên trong các hoạt động, sinh hoạt hàng ngày để cải thiện thị lực cũng như kiểm soát độ loạn, hạn chế biến chứng nhược thị nguy hiểm. Khi thị lực không thể được cải thiện tốt bằng việc dùng kính, người loạn thị nặng sẽ cần phải phẫu thuật giúp xóa tật loạn thị ở mắt.
Biện pháp giúp người loạn thị quan sát hình ảnh rõ hơn
Một số biện pháp chăm sóc mắt dưới đây có thể giúp người loạn thị kiểm soát tầm nhìn tốt hơn, quan sát hình ảnh rõ ràng.
Loạn thị dù nhẹ cũng nên đeo kính thường xuyên, phù hợp để hỗ trợ thị lực tốt hơn cũng như hạn chế để mắt phải điều tiết nhiều. Người loạn thị cần đeo kính theo đúng hướng dẫn của bác sĩ.
Người bị loạn thị cần hạn chế tiếp xúc nhiều với các thiết bị điện tử, nên giữ khoảng cách cách an toàn từ 30cm đến 45cm khi sử dụng. Ngủ đủ 6 đến 8h mỗi ngày, hạn chế thức khuya để mắt được nghỉ ngơi đủ.
Thiết lập chế độ dinh dưỡng khoa học, bằng cách cung cấp đầy đủ các thực phẩm tốt cho mắt loạn thị như các loại vitamin A, C, E, kẽm… giúp hỗ trợ sức khỏe đôi mắt tốt, hạn chế thiếu hụt dưỡng chất gây ảnh hưởng đến thị lực.
Bảo vệ mắt bằng cách đeo kính khi ra ngoài để bảo vệ mắt tránh khỏi các tác nhân gây hại từ môi trường. Làm việc trong môi trường đặc thù, ô nhiễm cần phải đeo kính bảo hộ mắt.
Thường xuyên massage, tập thể dục cho mắt, luyện tập thể dục, massage cho mắt thường xuyên để mắt được nghỉ ngơi, thư giãn, thuyên giảm các triệu chứng do loạn thị gây ra, cải thiện sức khỏe cho mắt.
Khám mắt định kỳ, duy trì thói quen thăm khám mắt định kỳ từ 3 đến 6 tháng một lần để nắm được tình trạng sức khỏe đôi mắt, tình hình loạn thị có chuyển biến như nào cũng như tầm soát sớm các bệnh lý ở mắt để có biện pháp can thiệp phù hợp.
Người loạn thị nhìn như thế nào? Loạn thị là một tật khúc xạ phổ biến, ảnh hưởng đến khả năng nhìn của người mắc phải. Tuy nhiên, với sự phát triển của y học hiện đại, tật loạn thị hoàn toàn có thể được điều chỉnh hiệu quả bằng nhiều phương pháp khác nhau, giúp cải thiện thị lực và chất lượng cuộc sống của nhiều người. Nếu phát hiện mình bị tật loạn thị, thì bạn nên tìm đến cửa hàng kính mắt uy tín để cắt kính loạn thị đúng độ và đeo kính thường xuyên để tránh tăng độ loạn thị.
