Đau nhức mắt là bị gì? Đây có thể do chấn thương, viêm, nhiễm trùng hay một số bệnh lý về mắt nào đó. Vậy điều trị đau nhức mắt như thế nào? Bài viết dưới đây sẽ thông tin rõ hơn về nguyên nhân, triệu chứng và bệnh thường gặp do đau mắt.
Một số bệnh nhân than phiền về triệu chứng nhức đầu, đau quanh mắt. Cách mô tả của mỗi bệnh nhân có thể khác nhau. Từ vị trí đau có thể sơ bộ chẩn đoán được những vấn đề sức khỏe mà người bệnh đang mắc phải.
Đau nhức mắt là bị gì?
Đau nhức mắt là bị gì? Đau nhức mắt là tình trạng vùng mắt cảm thấy nhức, khó chịu, đau nhói ở một hoặc cả hai mắt. Hiện tượng đau nhức mắt này thường xuất hiện ở nhiều vị trí, có thể gần mắt, trong mắt hay sau mắt…
Đau nhức mắt là triệu chứng của một số bệnh lý cần được kiểm tra và điều trị sớm. Một số người có thể bị đau nhức mắt khi tiếp xúc với ánh sáng mạnh, nhìn màn hình máy tính lâu, gọi là hội chứng thị giác màn hình.
Đau nhức tại mắt còn có nhiều nguyên nhân khác, đó có thể là bệnh lý của giác mạc, màng bồ đào, thị thần kinh, giác mạc bị chấn thương, viêm loét giác mạc do vi khuẩn, nấm, virus, đều gây đau nhức nhiều nhất, khiến bệnh nhân sợ sáng, chảy nước mắt không thể mở mắt nổi.
Tăng nhãn áp do nhiều nguyên nhân, xuất huyết tiền phòng, một số loại loạn dưỡng giác mạc như loạn dưỡng Fuchs, viêm màng bồ đào còn gây kiểu đau nhức sâu, có thể kèm theo nôn mửa.
Viêm kết mạc cũng có cảm giác đau nhức nhưng thường là đau cộm như có dị vật trong mắt. Viêm thị thần kinh, bệnh lý giác mạc do thần kinh, thiếu máu thần kinh sọ não cũng đều gây đau nhức tại mắt.
Viêm củng mạc sâu, viêm cơ trực cũng gây đau nhức khó chịu mỗi khi liếc mắt hay đi nằm. Viêm tổ chức hốc mắt và u hốc mắt gây cảm giác đau trong sâu, tăng khi cúi đầu.
Bộ phận nào của mắt có thể bị đau?
Mọi bộ phận trong mắt đều có thể bị đau tùy vào nguyên nhân gây ra. Các bộ phận của mắt thường dễ bị đau, bao gồm:
Mí mắt cấu trúc phức tạp bao gồm: da, mô dưới da, cơ vòng mi, sụn mi… có vai trò giúp che kín và bảo vệ mặt trước của mắt. Mi mắt có các tuyến tiết dầu giúp bôi trơn và làm ẩm cho mắt.
Kết mạc là màng nhầy bao phủ mắt từ rìa giác mạc đến mặt sau của mi mắt. Kết mạc bảo vệ bề mặt mắt trước tác động từ bên ngoài, giúp nhãn cầu vận động, mi mắt di động dễ dàng mà không gây chà xát.
Củng mạc là màng dày và cứng bao quanh hình thế của nhãn cầu.
Giác mạc là màng trong suốt có hình chỏm cầu ở trước vỏ nhãn cầu. Giác mạc có vai trò bảo vệ nhãn cầu và kiểm soát hội tụ ánh sáng đi vào mắt.
Hốc mắt là hốc xương hình tháp, được cấu tạo từ xương sọ và xương mặt.
Nguyên nhân bị đau mắt phổ biến
Đau mắt có nhiều nguyên nhân, cũng có thể là triệu chứng của nhiều bệnh lý khác nhau trên cơ thể con người. Một số nguyên nhân bị đau mắt thường gặp, đó là:
Nhiễm trùng do vi khuẩn, virus từ tay hoặc không khí bay vào mắt gây nhiễm trùng. Nhiễm trùng mắt cũng có thể do lây lan từ các vùng lân cận như mũi, xoang. Nhiễm trùng không những gây viêm, đau, nhức, mà còn gây khó chịu đến mắt.
Việc đeo kính áp tròng có dính bụi bẩn, đeo quá lâu, kính không vừa sẽ khiến mắt đau.
Mắt dị ứng với các nguyên tố như: phấn hoa, bụi, lông động vật gây kích ứng, ngứa, thậm chí đau.
Mắt bị kích ứng do tiếp xúc với độc tố như khói thuốc lá, chất gây ô nhiễm không khí, clo trong bể bơi, hóa chất độc hại gây tổn thương và đau mắt.
Viêm là phản ứng của hệ thống miễn dịch gây sưng, đỏ mắt, nhạy cảm với ánh sáng, đau nhức mắt.
Tăng nhãn áp xảy ra khi chất lỏng trong mắt không chảy ra đúng cách gây áp lực lên mắt, khiến đau mắt.
Triệu chứng khi mắt bị đau
Đau mắt thường đơn lẻ hoặc đi kèm các triệu chứng khác, mỗi triệu chứng đi kèm báo hiệu các tình trạng bệnh mắt khác nhau.
Khô, đau mắt là tình trạng đau mắt kết hợp với cảm giác khô, cộm có thể do hội chứng khô mắt gây ra. Mắt khô và đau liên tục, thậm chí chảy nhiều nước mắt sống vì mắt phản ứng với tình trạng khô và kích ứng bằng cách chảy nước mắt.
Ngứa, đỏ, đau mắt do dị ứng và nhiễm trùng mắt đều khiến mắt cảm thấy đau, đỏ, ngứa. Mắt thường ngứa, khó chịu, có thể đau sau khi dụi quá nhiều. Viêm kết mạc do nhiễm trùng mắt là nguyên nhân đặc biệt phổ biến gây đau mắt, đỏ mắt. Kích ứng kính áp tròng cũng gây đau và đỏ mắt.
Đau mắt dữ dội do chấn thương mắt gây đau nhói ở mắt. Đau mắt dữ dội có khi là biểu hiện của đau đầu hoặc đau nửa đầu. Trong những trường hợp nguy hiểm, đau nhức mắt có thể là triệu chứng của tình trạng nghiêm trọng như khối u não, chứng phình động mạch.
Nếu bị đau mắt đột ngột kết hợp với nhìn mờ, nhạy cảm ánh sáng, buồn nôn, nôn, thì đó có thể là triệu chứng của bệnh tăng nhãn áp góc đóng cấp tính. Chúng ta cần đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời.
Nhức mắt, đau mắt âm ỉ, nhức nhối hoặc đau sâu bên trong mắt, có thể do mỏi mắt. Tuy nhiên, nếu cơn đau không giảm thì điều đó báo hiệu các tình trạng nghiêm trọng về mắt.
Đau mắt, cảm giác có dị vật trong mắt có thể bạn bị mắc một thứ gì đó trong mắt gây khó chịu và đau. Lúc này không nên dụi mắt, chà xát nhiều gây trầy xước giác mạc. Bạn hãy bình tĩnh và chớp mắt nhanh để bật và giải phóng dị vật, rửa mắt bằng nước sạch.
Nếu đau mắt kết hợp với các triệu chứng sau đây, thì chúng cảnh báo mắt đang gặp nguy hiểm cần được điều trị ngay: nôn, nhạy cảm ánh sáng, mờ mắt, nhãn cầu lồi, không thể di chuyển mắt.
Bệnh đau mắt thường gặp
Viêm mô tế bào là bệnh nhiễm trùng cấp tính ở da và mô dưới da với triệu chứng như sưng, nóng, đỏ và đau. Tổn thương có thể nhanh chóng lan rộng nên cần điều trị sớm tránh những biến chứng nguy hiểm.
Viêm kết mạc (đau mắt đỏ) là tình trạng viêm, nhiễm trùng ở kết mạc, mí mắt do virus gây ra. Viêm kết mạc gây đỏ mắt, ngứa, khó chịu, đau nhức mắt.
Tổn thương giác mạc do trầy xước, rách, loét hay viêm giác mạc. Khi giác mạc tổn thương, người bệnh cảm thấy cộm bên trong mắt, khó mở mắt, sung huyết, nhạy cảm với ánh sáng, nhìn mờ và đau rát mắt.
Khô mắt xảy ra phổ biến ở dân văn phòng phải ngồi trước màn hình máy tính, ở thời tiết lạnh, hanh khô. Khô mắt gây mỏi, đỏ, đau mắt.
Bệnh tăng nhãn áp góc đóng gây đau dữ dội, buồn nôn và nhìn mờ do nhãn áp tăng đột ngột, nhanh chóng.
Viêm dây thần kinh thị giác là tình trạng dây thần kinh ở mắt bị viêm hoặc kích ứng. Bệnh xảy ra ở mọi lứa tuổi nhưng thường gặp nhiều hơn ở phụ nữ từ 20 – 40 tuổi. Viêm dây thần kinh thị giác thường xảy ra ở một mắt gây nhìn mờ, khó nhìn hơn vào ban đêm, đau, đau nhiều hơn khi cử động mắt.
Viêm màng bồ đào là thuật ngữ chung dùng để chỉ nhóm bệnh gây đỏ mắt, bị nhức mắt và viêm nhiễm. Bệnh ảnh hưởng đến màng bồ đào, lớp giữa của mắt hoặc các bộ phận khác. Nếu không được điều trị, thì viêm màng bồ đào có thể gây mù hoặc mất thị lực vĩnh viễn.
Đau mắt hột là bệnh do vi khuẩn Chlamydia trachomatis gây ra, ban đầu gây ngứa nhẹ, kích ứng mắt. Nếu không điều trị, bệnh tiến triển nặng, tạo sẹo kết mạc, khiến mi mọc quặp, có thể dẫn đến loét giác mạc, viêm nội nhãn và mù lòa.
Chẩn đoán tình trạng đau mắt
Bệnh nhân bị đau mắt khi đến khám tại khoa mắt sẽ được bác sĩ chẩn đoán bằng nhiều phương pháp khác nhau:
Kiểm tra triệu chứng, đánh giá toàn trạng của người bệnh để tìm kiếm nguyên nhân gồm: bị nhức mắt khởi phát bao lâu, triệu chứng đi kèm, đau nửa đầu, sốt, rét run, chảy nước mũi…
Kiểm tra bệnh sử để biết người bệnh có yếu tố ảnh hưởng gây đau mắt, va chạm, chấn thương, viêm xoang, bệnh tự miễn dịch, đau nửa đầu…
Khám mắt, đo thị lực, thị trường, kiểm tra kích thước đồng tử, phản xạ trực tiếp và phản xạ liên ứng, kiểm tra các cấu trúc quanh ổ mắt, khám mắt bằng đèn khe, soi đáy mắt, đo nhãn áp…
Cảm giác bị cộm hoặc có dị vật, nhạy cảm ánh sáng liên quan đến bệnh về mi mắt, kết mạc hoặc bề mặt giác mạc.
Đau trên bề mặt mắt kèm sợ ánh sáng, có dị vật, đau khi chớp mắt khả năng cao thị tổn thương giác mạc, có dị vật trong mắt hoặc trợt giác mạc.
Đau sâu ở trong hốc mắt, nhói như dao đâm, thường liên quan đến bệnh glôcôm, viêm màng bồ đào, viêm củng mạc, viêm mủ nội nhãn, viêm hốc mắt.
Sau khi có kết quả khám mắt, bác sĩ sẽ đưa ra chẩn đoán nguyên nhân gây đau mắt và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp cho bệnh nhân.
Điều trị đau nhức mắt bằng cách nào?
Rất ít bệnh nhân hài lòng với một số thuốc tra nhỏ mắt dạng bôi trơn, nước mắt nhân tạo và chất làm êm dịu mắt. Với glocom, viêm tổ chức hốc mắt, chuyên khoa mắt sẽ giải quyết tốt đau nhức.
Viêm rãnh ròng rọc có thể điều trị tốt bằng tiêm triamcinolone tại chỗ. Thế nhưng các nguyên nhân gây đau nhức khác đều thuộc phần chi phối của dây thần kinh số V, do các bệnh lý đa dạng của chuyên khoa tai mũi họng và răng hàm mặt…
Lúc này, các thuốc giảm đau sẽ phải nâng cấp nhiều, trong đó các nhóm có opizoic, gabapentin, thậm chí là liều thấp của methadone và thuốc chống trầm cảm có thể giúp bệnh nhân thoát cảnh đau đớn.
Đau nhiều ở sau mắt là bị gì?
Triệu chứng này thường liên quan đến đau nửa đầu dị ứng kiểu Migrain. Đau nửa đầu dạng Migrain được các nhà thần kinh biết đến nhiều hơn các nhà nhãn khoa, bởi các rối loạn về mắt trong bệnh lý này thoáng qua và không nghiêm trọng.
Cơn đau có liên quan đến thời tiết, phản ứng với mùi lạ hoặc sau khi dùng thuốc và thức ăn gây dị ứng.
Đau nửa đầu có dấu hiệu báo trước về thị giác – ám điểm nhấp nháy, có khi là nhìn mờ thoáng qua hay ngạt mũi hoặc buồn nôn, sau đó là cơn đau nửa đầu khoảng 20-30 phút.
Đau thường kèm theo nôn hoặc giảm nhẹ đi sau nôn. Nằm nghỉ cũng giúp cơn đau qua đi nhanh chóng. Trong cơn đau, nếu ghi được điện não, thì sẽ thấy dấu hiệu rối loạn sóng thị giác tỏa lan. Đáy mắt không hề có dấu hiệu tổn thương.
Do khá thường gặp và đã có thuốc điều trị cũng như phòng ngừa nên chỉ đặt vấn đề thăm dò, chụp chiếu thêm khi các bệnh nhân có thêm các biểu hiện sau: đau ngày càng trầm trọng, đau thường xuyên hơn, có thêm các dấu hiệu thần kinh khác, tồn tại dai dẳng.
Trên thực tế, tăng huyết áp cũng gây đau đầu, nhức mắt cho nhiều bệnh nhân tuổi trung niên mà chẩn đoán chỉ đơn giản là đo huyết áp và khám đáy mắt. Hẹp động mạch cảnh, dị dạng mạch não, phình tách động mạch chủ, thông động mạch cảnh – xoang hang, hẹp tĩnh mạch cảnh… là những bệnh lý mạch máu thường gặp kèm theo đau đầu, đau nhức quanh mắt, glôcôm tân mạch.
Bệnh lý thị thần kinh và tăng áp lực nội sọ trong đó biểu hiện phù gai là triệu chứng chính gây đau nhức mắt trong sâu dai dẳng, thuốc giảm đau ít tác dụng.
Điều trị đau nhiều ở sau mắt như thế nào?
Điều trị căn nguyên mới là cách giúp bệnh nhân có cuộc sống tương đối bình thường. Các thuốc giảm đau dòng opioid hay narcotic thường giúp giảm đau nhanh, thời gian ngắn.
Với các trường hợp nặng có thể phải dùng thêm thuốc an thần như gabapentin, carbamazepine, 3 vòng. Đau nhức liên quan đến dây V do viêm nhiễm hay chèn ép, bệnh lý vi mạch đòi hỏi các chuyên khoa sâu phải giải quyết bằng thuốc, phẫu thuật giải chèn ép, sóng nhiệt cao tần…
Bệnh nhân than phiền đau đầu, nhức mắt là một thực tế phổ biến trong thăm khám bệnh hàng ngày. Bất kỳ việc phức tạp hóa vấn đề hay khinh suất đều là không nên.
Điều trị đau nhức mắt là bị gì bằng cách nào?
Đau mắt thường có 2 nguyên nhân chính: nhiễm trùng và chấn thương. Để chọn được phương pháp điều trị phù hợp điều đầu tiên cần tìm nguyên nhân gây đau mắt.
Do nhiễm trùng thuốc nhỏ mắt kháng sinh, kháng nấm, hoặc kháng virus, thuốc giảm đau, thuốc chống dị ứng, nước mắt nhân tạo giúp mắt dễ chịu hơn.
Để điều trị hiệu quả hơn, người bệnh có thể kết hợp dùng khăn giấy sạch vệ sinh mắt thường xuyên, giữ tay chân luôn sạch, không dụi mắt, tránh sử dụng kính áp tròng, không trang điểm mắt đến khi lành bệnh.
Nếu không may chấn thương mắt, thì người bệnh cần bình tĩnh và làm theo các bước sau:
Nhờ thân, bạn bè, người quen đưa đến cơ sở y tế gần nhất để được cơ cứu kịp thời.
Nhẹ nhàng đặt một tấm chắn sạch lên mắt cho đến khi tới bệnh viện.
Nếu hóa chất văng vào mắt, hãy rửa mắt bằng nước sạch.
Không cố gắng loại bỏ dị vật mắc kẹt trong mắt.
Không dụi hay áp lực lên mắt.
Nếu mắt chảy máu, thì hãy cẩn trọng khi dùng thuốc chống viêm aspirin, vì thuốc này có thể làm loãng máu, khiến khó cầm máu hơn.
Nói chung, đau nhức mắt là bị gì, chúng ta cần phải đến cơ sở y tế uy tín, chuyên nghiệp để được kịp thời thăm khám, can thiệp, điều trị mới dứt điểm được. Mọi bệnh lý đều có thể chữa khỏi hoàn toàn nếu được phát hiện sớm ở giai đoạn đầu. Vì vậy, Phùng Huy Hòa BUTITAN khuyên bạn không nên chủ quan mà hãy hành động sớm để bảo vệ sức khỏe thị lực và sức khỏe tổng thể của chính mình.
