Đôi mắt mệt mỏi, nhìn mờ hay có cảm giác châm chích, thốn, ngứa bất thường đôi khi lại là dấu hiệu của các bệnh lý về mắt mà nhiều người vô tình bỏ qua. Để bảo vệ thị lực, giữ sự bình yên cho đôi mắt mỗi ngày, chúng ta cần hiểu rõ nguyên nhân và cách khắc phục.
Các bệnh lý về mắt là gì?
Các bệnh lý về mắt là những vấn đề ảnh hưởng trực tiếp đến thị lực, cấu trúc hoặc hoạt động của mắt. Nó là một bộ phận tưởng nhỏ nhưng lại quyết định chất lượng sống của mỗi người.
Có thể bạn thích?
Khi nghe đến bệnh lý, nhiều người chỉ nghĩ đến viêm kết mạc, cận thị hay khô mắt. Nhưng thực tế còn có hàng loạt tình trạng âm thầm hơn như tăng nhãn áp, đục thủy tinh thể, thoái hóa điểm vàng…
Mỗi bệnh lại có một cách biểu hiện khác nhau. Điểm chung là, nếu không được phát hiện sớm, thì chúng đều có thể làm thị lực suy giảm theo thời gian.
Điều khiến các bệnh lý về mắt trở nên đáng lo là chúng tiến triển rất lặng lẽ. Nhiều người chỉ cảm thấy hơi nhòe, hơi cộm hoặc chảy nước mắt nhẹ. Vì vậy mà nhiều người cũng xem đó là chuyện bình thường. Chắc chỉ do làm việc nhiều hay thiếu ngủ.
Thế nhưng phía sau những dấu hiệu nhỏ đó lại có thể là sự suy yếu của giác mạc, viêm bờ mi, giãn mạch kết mạc, thậm chí tổn thương võng mạc. Đó đều là những bệnh lý mà một khi đã nặng thì thường khó hồi phục hoàn toàn.
Vì mắt luôn hoạt động liên tục mỗi ngày, nên bất kỳ tổn thương nào cũng ảnh hưởng đến học tập, công việc và cả cuộc sống. Cảm giác nhìn không rõ, sợ ánh sáng, nhức mỏi hay khó chịu kéo dài không chỉ gây bất tiện mà còn làm tinh thần kiệt quệ. Do đó, chúng ta cần hiểu rõ các bệnh lý về mắt để bạn chủ động bảo vệ thị lực, tránh rơi vào những biến chứng đáng tiếc về sau.
Dấu hiệu nhận biết sớm các bệnh về mắt
Những dấu hiệu sớm của các bệnh lý về mắt thường nhẹ đến mức người ta dễ phớt lờ. Nhưng đó lại là tín hiệu đôi mắt đang cầu cứu, cần được quan tâm.
Một trong những biểu hiện thường gặp nhất là thị lực thay đổi bất thường. Nhìn mờ khi tập trung vào màn hình, khó đọc chữ nhỏ, phải nheo mắt để nhìn rõ hơn. Đó có thể là khởi đầu của cận thị, loạn thị hoặc khô mắt kéo dài.
Một số người cũng gặp tình trạng mắt đỏ, chảy ghèn, cảm giác như có dị vật trong mắt. Những dấu hiệu đó thường liên quan đến viêm kết mạc hoặc viêm bờ mi. Hai bệnh tưởng nhẹ nhưng lại rất dễ tái phát nếu không xử lý đúng cách.
Ngoài ra, nhạy cảm với ánh sáng, nhức đầu, đau hốc mắt, nhìn thấy quầng sáng xung quanh đèn lại cảnh báo những bệnh nghiêm trọng hơn. Chúng rất có thể là dấu hiệu của bệnh lý tăng nhãn áp hoặc tổn thương giác mạc nguy hiểm.
Vì vậy, Phùng Huy Hòa BUTITAN khuyên bạn đừng xem nhẹ bất kỳ thay đổi nào của mắt, dù nhỏ đến đâu. Cơ thể luôn có cách nói cho bạn biết điều gì đó đang sai. Chỉ là chúng ta có lắng nghe hay không.
Khi nhận ra các dấu hiệu bất thường sớm, bạn sẽ dễ dàng kiểm tra kịp thời. Và việc điều trị luôn đơn giản, nhẹ nhàng hơn rất nhiều so với khi bệnh tiến triển nặng.
Các bệnh về mắt thường gặp là bệnh gì?
Khi nhắc đến các bệnh lý về mắt, nhiều người sẽ nghĩ ngay đến cận thị hay viêm kết mạc. Nhưng thực tế, có một danh sách dài những bệnh có thể gặp ở mọi độ tuổi.
Cận thị, loạn thị, viễn thị
Đây là nhóm tật khúc xạ phổ biến nhất, đặc biệt ở người làm việc với màn hình. Tật khúc xạ không gây đau nhưng âm thầm làm thị lực suy giảm, ảnh hưởng lớn đến học tập và công việc.
Khô mắt
Một bệnh lý ngày càng tăng, nhất là ở người thường xuyên dùng điện thoại. Cảm giác rát, cộm, chớp mắt liên tục khiến sinh hoạt bị gián đoạn.
Viêm kết mạc (đau mắt đỏ)
Biểu hiện rõ ràng, dễ lây và dễ tái phát nếu không giữ vệ sinh. Tuy không nguy hiểm nhưng gây khó chịu và hạn chế giao tiếp.
Viêm bờ mi
Tưởng đơn giản nhưng dai dẳng và tái phát mạnh. Ảnh hưởng trực tiếp đến tuyến nhờn mi mắt, khiến mắt khô và dễ nhiễm khuẩn.
Đục thủy tinh thể
Thường gặp ở người lớn tuổi, làm thị lực mờ dần như nhìn qua lớp sương. Nếu không điều trị, thì bệnh có thể dẫn đến mất thị lực vĩnh viễn.
Tăng nhãn áp
Một trong những bệnh lý về mắt nguy hiểm nhất, vì nó có thể gây mù vĩnh viễn. Bệnh thường tiến triển âm thầm, khó phát hiện nếu không kiểm tra định kỳ.
Thoái hóa điểm vàng
Bệnh phổ biến ở người từ 50 tuổi trở lên, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng nhìn chi tiết, đọc và lái xe.
Dù là bệnh nhẹ hay nặng, chúng đều có điểm chung: càng phát hiện trễ, điều trị càng khó. Và một khi đã hiểu rõ từng loại bệnh, cũng là lúc bạn đã học được cách chủ động bảo vệ đôi mắt của mình.
Nguyên nhân và cách khắc phục các bệnh về mắt
Nguyên nhân của các bệnh lý về mắt đa dạng và đôi khi nằm ở những thói quen nhỏ mà ta không để ý. Việc dùng máy tính nhiều giờ, ngủ muộn, ở trong phòng điều hòa quá lâu hay dụi mắt thường xuyên đều có thể gây khô mắt, viêm nhiễm hoặc suy giảm thị lực.
Ngoài ra, môi trường bụi bặm, ánh sáng xanh, tia UV hay nguồn nước bẩn cũng ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe đôi mắt.
Một nguyên nhân khác ít ai ngờ đến là stress. Căng thẳng kéo dài khiến cơ thể mệt mỏi, mắt khó điều tiết, dẫn đến nhức mỏi và rối loạn thị giác. Ngoài ra, tuổi tác cũng là yếu tố không thể tránh khỏi. Lão hóa dần làm giảm chức năng của thủy tinh thể và võng mạc.
Để khắc phục, điều quan trọng nhất là thay đổi môi trường và thói quen sống: giảm thời gian nhìn màn hình, để mắt nghỉ theo quy tắc 20-20-20, bổ sung rau xanh và omega-3, giữ vệ sinh mắt và hạn chế dụi mắt.
Với các bệnh nặng hơn như tăng nhãn áp, đục thủy tinh thể hay thoái hóa điểm vàng, người bệnh cần khám mắt định kỳ và tuân thủ điều trị y khoa để duy trì thị lực lâu dài.
Dù nguyên nhân là gì, điều quan trọng nhất là không để mắt chịu đựng một mình. Mọi vấn đề đều có cách xử lý nếu được phát hiện sớm và chăm sóc đúng cách.
Các phương pháp điều trị các bệnh về mắt phổ biến
Hiện nay, việc điều trị các bệnh lý về mắt không còn khó khăn như trước. Bởi y học hiện đại đã mang đến nhiều lựa chọn an toàn hơn, hiệu quả hơn và nhanh hơn.
Với những bệnh nhẹ như khô mắt hay viêm kết mạc, bác sĩ mắt thường chỉ định thuốc nhỏ mắt, kháng sinh hoặc thuốc chống viêm phù hợp. Những phương pháp này giúp giảm sưng đỏ, loại bỏ vi khuẩn và phục hồi bề mặt mắt.
Đối với tật khúc xạ, ngoài việc đeo kính cận, kính loạn, người bệnh còn có thể chọn phương pháp điều chỉnh hiện đại như Ortho-K, phẫu thuật laser LASIK, ReLEx SMILE. Những phương pháp đó không chỉ cải thiện thị lực, mà còn giúp người bệnh thoải mái hơn trong sinh hoạt hàng ngày.
Ở bệnh nhân lớn tuổi, đục thủy tinh thể được điều trị bằng phẫu thuật thay thủy tinh thể nhân tạo. Đây là thủ thuật an toàn, thời gian hồi phục nhanh và giúp thị lực cải thiện rõ rệt.
Với các bệnh nghiêm trọng như tăng nhãn áp, điều trị có thể kết hợp thuốc và phẫu thuật nhằm giảm áp lực nội nhãn, bảo vệ dây thần kinh thị giác.
Mỗi phương pháp đều có ưu điểm riêng. Nhưng điều quan trọng nhất là bạn phải đi khám sớm để được chỉ định đúng. Tuyệt đối đừng tự điều trị mắt theo cảm tính, vì một sai lầm nhỏ có thể ảnh hưởng thị lực cả đời.
Triệu chứng nguy hiểm cần gặp bác sĩ
Không phải lúc nào các bệnh lý về mắt cũng khởi đầu nhẹ nhàng. Có những dấu hiệu xuất hiện đột ngột, báo hiệu mắt đang gặp nguy hiểm và cần được kiểm tra ngay lập tức. Ví dụ, nếu bạn nhìn thấy chớp sáng, ruồi bay nhiều bất thường hoặc thấy một vùng tối che khuất tầm nhìn, thì đó có thể là dấu hiệu bong võng mạc. Đó là một tình trạng cấp cứu cực kỳ nguy hiểm.
Đau nhức mắt dữ dội, kèm buồn nôn hoặc nhức đầu cũng là triệu chứng của tăng nhãn áp cấp. Nếu xử lý chậm, thì bạn có thể mất thị lực vĩnh viễn chỉ trong vài giờ. Ngoài ra, hiện tượng mắt mờ nhanh, nhìn đôi, sưng đỏ nghiêm trọng hoặc mất thị lực tạm thời cũng không thể xem thường.
Đặc biệt, những người bị tiểu đường hoặc huyết áp cao cần thăm khám mắt định kỳ. Bởi vì họ dễ gặp biến chứng trên võng mạc mà không có dấu hiệu rõ ràng.
Phùng Huy Hòa chân thành khuyên bạn đừng để đến khi nhìn mờ hẳn mới đi kiểm tra. Vì lúc đó bệnh thường đã tiến triển nặng.
Biến chứng rủi ro bệnh ở mắt
Một trong những điều đáng sợ nhất ở các bệnh lý về mắt là biến chứng. Nếu không chăm sóc đúng cách, thì bệnh nhẹ có thể dẫn đến những tổn thương lâu dài. Khô mắt kéo dài có thể gây xước giác mạc. Viêm bờ mi không điều trị đúng khiến mí mắt dày sừng, mọc lẹo liên tục và ảnh hưởng tuyến nhờn mắt.
Tăng nhãn áp gây tổn thương thần kinh thị giác, dẫn đến mất thị lực không thể khôi phục. Đục thủy tinh thể để quá lâu có thể chuyển sang giai đoạn chín muồi, gây tăng áp lực mắt và làm phẫu thuật trở nên khó khăn hơn.
Điều nguy hiểm nhất là nhiều biến chứng không gây đau, khiến người bệnh chủ quan. Võng mạc bị tổn thương dần dần, thị lực giảm từ từ… đến khi nhận ra thì đã muộn. Vì vậy, không có bệnh mắt nào là nhẹ. Tất cả đều cần được quan tâm đúng mức.
Bảo vệ mắt là một hành trình dài và mỗi sự chậm trễ đều phải trả giá bằng chất lượng, sức khỏe thị lực.
Chẩn đoán các bệnh về mắt thế nào?
Chẩn đoán các bệnh lý về mắt không chỉ đơn giản là nhìn bằng mắt thường. Bác sĩ mắt sử dụng nhiều thiết bị chuyên sâu để kiểm tra toàn bộ cấu trúc mắt. Như đo thị lực, soi đáy mắt, kiểm tra giác mạc, đo áp lực nội nhãn hoặc chụp OCT để đánh giá võng mạc và dây thần kinh thị giác.
Mỗi quy trình đều giúp xác định chính xác tình trạng, mức độ tổn thương và hướng điều trị phù hợp. Nhiều bệnh nặng như tăng nhãn áp, thoái hóa điểm vàng hoặc giãn mạch võng mạc có thể được phát hiện từ rất sớm nhờ máy móc hiện đại. Ngay cả khi người bệnh vẫn thấy mắt bình thường.
Điều quan trọng là bạn đừng bao giờ thụ động đợi đến khi mắt đau mới đi khám. Bạn nên kiểm tra mắt định kỳ 6-12 tháng/lần để bản thân yên tâm hơn, phát hiện bệnh đúng lúc và tránh những hậu quả đáng tiếc.
Làm thế nào để phòng ngừa các bệnh lý về mắt?
Phòng ngừa các bệnh lý về mắt luôn dễ hơn điều trị. Đầu tiên là bảo vệ mắt khỏi ánh sáng xanh bằng cách giảm thời gian dùng màn hình, đặt thiết bị đúng khoảng cách và để mắt nghỉ theo quy tắc 20-20-20. Bên cạnh đó, chúng ta cần luôn giữ vệ sinh tay và mặt, tránh dụi mắt, hạn chế dùng chung khăn và đồ cá nhân.
Chế độ ăn là yếu tố quan trọng: bổ sung rau xanh, cá biển, trứng và các thực phẩm giàu lutein, vitamin A, omega-3 giúp mắt khỏe hơn mỗi ngày. Uống đủ nước cũng giúp giảm khô mắt rõ rệt.
Kiểm tra mắt định kỳ là lá chắn không thể thiếu để biết cách chủ động bảo vệ mắt. Dù bạn cảm thấy mắt vẫn bình thường, nhưng việc khám đều đặn sẽ giúp phát hiện sớm những bệnh ẩn. Đặc biệt ở người lớn tuổi hoặc người mắc bệnh nền như tiểu đường.
Một đôi mắt khỏe không tự nhiên mà có. Đó là kết quả của sự chăm sóc kiên trì từng ngày.
Nên chữa các bệnh về mắt ở đâu an toàn, uy tín?
Việc lựa chọn nơi điều trị các bệnh lý về mắt đóng vai trò quyết định trong việc bảo vệ thị lực. Một cơ sở uy tín sẽ có đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, trang thiết bị hiện đại, cùng quy trình thăm khám rõ ràng và minh bạch.
Tại những nơi như vậy, các bệnh lý từ nhẹ đến nặng đều được phát hiện chính xác hơn, giúp người bệnh tránh được điều trị sai hoặc lãng phí thời gian.
Ngoài yếu tố chuyên môn, sự quan tâm và tư vấn tận tình cũng rất quan trọng. Đôi mắt là bộ phận nhạy cảm và người bệnh cần được giải thích rõ ràng về tình trạng, phương pháp điều trị và các rủi ro có thể gặp phải. Một nơi đáng tin cậy sẽ luôn đặt an toàn thị lực lên hàng đầu, không ép bệnh nhân dùng dịch vụ không cần thiết.
Bạn hoàn toàn có thể chọn bệnh viện mắt lớn hay phòng khám mắt chuyên khoa. Tuy nhiên, chúng ta cần ưu tiên cơ sở có đánh giá tốt, nhiều năm kinh nghiệm và máy móc tiêu chuẩn quốc tế. Đó cũng chính là nền tảng để điều trị hiệu quả và đảm bảo kết quả lâu dài.
2 câu hỏi thường gặp các bệnh về mắt
Các bệnh về mắt phổ biến nhất ở Việt Nam là gì?
Ở Việt Nam, các bệnh lý về mắt phổ biến nhất gồm cận thị học đường, viêm kết mạc, viêm bờ mi, khô mắt và đục thủy tinh thể. Đặc biệt, cận thị đang tăng nhanh ở trẻ em do thời gian học online và sử dụng thiết bị điện tử quá nhiều.
Người lớn tuổi lại hay gặp đục thủy tinh thể và thoái hóa điểm vàng. Điều đáng lo là nhiều người chỉ khám mắt khi bệnh đã nặng, khiến thời gian điều trị kéo dài và kém hiệu quả.
Điều trị các bệnh về mắt thường tốn kém bao nhiêu?
Chi phí điều trị phụ thuộc vào loại bệnh và mức độ nặng nhẹ. Các bệnh nhẹ như khô mắt, viêm kết mạc có chi phí thấp, chủ yếu là thuốc nhỏ mắt. Trong khi đó, phẫu thuật tật khúc xạ hoặc thay thủy tinh thể có chi phí cao hơn do đòi hỏi công nghệ hiện đại.
Dù chi phí thế nào, điều quan trọng nhất vẫn là phát hiện sớm. Vì điều trị sớm luôn nhẹ nhàng và tiết kiệm hơn rất nhiều so với khi bệnh tiến triển nặng.
Cách tốt nhất để bạn chủ động bảo vệ thị lực ngay từ hôm nay là tìm hiểu rõ và chính xác các bệnh lý về mắt. Kiến thức này không chỉ giúp ích được cho chính bạn mà sẽ có lúc còn được vận dụng để giúp ích cho người thân của bạn. Đôi mắt chỉ có một và chúng luôn xứng đáng nhận được chăm sóc đúng cách thay vì đợi đến khi quá muộn.
Phùng Huy Hòa mời bạn nhìn mắt đoán bệnh – nhận biết sức khỏe qua những dấu hiệu bất thường của đôi mắt thông qua video sau đây:
