Những đứa trẻ vốn hồn nhiên, trong trẻo, nay thường than phiền phải nheo mắt mới thấy rõ cảnh vật xung quanh. Đó có thể là dấu hiệu của loạn thị ở trẻ em. Một tình trạng tưởng nhỏ nhưng có thể âm thầm ảnh hưởng đến việc học và phát triển của con nếu cha mẹ bỏ qua.
Biểu hiện của loạn thị ở trẻ em như thế nào?
Loạn thị khiến hình ảnh đi vào mắt không hội tụ đúng trên võng mạc. Vì vậy, trẻ thường nhìn mọi thứ méo mó hoặc mờ ở cả gần lẫn xa.
Điểm đáng lo là các triệu chứng của loạn thị không phải lúc nào cũng rõ ràng.
Nhiều bé chỉ hay nheo mắt, nghiêng đầu khi đọc sách hoặc xem tivi. Đôi khi kêu nhức đầu sau giờ học. Có trẻ lại chậm đọc, chậm viết, dễ mất tập trung vì không nhìn rõ chữ trên bảng.
Một số phụ huynh nghĩ đó là thói quen xấu, nhưng thực tế đây chính là triệu chứng của loạn thị. Nếu không phát hiện sớm, thì mắt phải gồng mình điều tiết liên tục. Điều này khiến thị lực giảm dần và nguy cơ nhược thị ngày càng cao. Trong đó, nhược thị chính là tình trạng não bỏ quên hình ảnh từ mắt kém.
Điều quan trọng là cha mẹ cần quan sát kỹ: con có hay dụi mắt, kêu mỏi mắt. Con có né tránh các hoạt động cần nhìn xa không?
Mỗi dấu hiệu nhỏ đều có thể là lời cảnh báo thầm lặng của loạn thị ở trẻ em. Cha mẹ tuyệt đối không được lơ là, chủ quan.
Nguyên nhân tăng độ loạn thị
Nguyên nhân loạn thị phần lớn liên quan đến cấu trúc giác mạc. Bề mặt không tròn đều mà hơi cong méo, khiến ánh sáng hội tụ sai lệch.
Yếu tố bẩm sinh cũng chiếm tỉ lệ cao, là nguyên nhân tăng độ loạn thị. Nhiều bé sinh ra đã có giác mạc không hoàn toàn tròn, dẫn đến nguyên nhân bị loạn thị sớm.
Tuy nhiên, một số thói quen cũng góp phần làm nguyên nhân tăng độ loạn thị. Như dụi mắt mạnh, đọc sách quá gần, môi trường học tập thiếu ánh sáng. Tất cả những yếu tố đó điều khiến mắt phải điều tiết liên tục.
Chấn thương mắt, bệnh giác mạc hoặc sẹo cũng có thể là nguyên nhân gây loạn thị thứ phát. Dù bắt nguồn từ đâu, thì điểm chung là mắt phải làm việc quá sức để lấy nét. Đó cũng chính là nguyên nhân dẫn đến mắt nhức mỏi và nhìn mờ.
Phụ huynh cần nắm rõ và hiểu đúng các yếu tố trên để không chủ quan. Đồng thời nghiêm túc chủ động kiểm tra mắt cho trẻ ngay khi thấy dấu hiệu bất thường.
Trẻ em bị loạn thị có nên đeo kính không?
Trẻ em bị loạn thị có nên đeo kính không, câu trả lời ngắn gọn nên và nên càng sớm càng tốt. Việc đeo kính giúp điều chỉnh hướng hội tụ của ánh sáng. Đồng thời cho phép mắt nhìn rõ mà không phải gồng điều tiết.
Nhiều phụ huynh lo lắng về việc đeo kính sớm sẽ làm mắt phụ thuộc. Nhưng thực tế, với loạn thị ở trẻ em, kính là công cụ hỗ trợ chứ không làm mắt yếu đi.
Trẻ không đeo kính thường xuyên mới là nguyên nhân khó tập trung trong quá trình học tập. Điều này dẫn tới thành tích giảm sút, còn thị lực thì tiếp tục suy giảm.
Phùng Huy Hòa BUTITAN khuyên phụ huynh cho trẻ đeo kính đúng độ. Mục đích để não nhận hình ảnh sắc nét từ cả hai mắt. Đồng thời việc đeo kính giúp ngăn nguy cơ nhược thị, tránh tình trạng suy giảm thị lực vĩnh viễn.
Đeo kính đúng độ cũng giúp trẻ tự tin hơn khi tham gia các hoạt động ngoài trời, cải thiện sự tự tin của trẻ.
Loạn thị ở trẻ em có chữa được không?
Loạn thị có thể kiểm soát và cải thiện, nhất là khi được phát hiện sớm. Nếu giác mạc chỉ hơi cong thì việc đeo kính thường đủ để giữ thị lực ổn định.
Ở trẻ lớn hơn, khi mắt đã phát triển ổn định, một số trường hợp có thể cân nhắc can thiệp bằng laser khi đủ tuổi. Tuy nhiên, điều quan trọng hơn cả là phát hiện kịp thời và đeo kính đúng đơn. Bởi đây là giai đoạn não và thị giác còn phát triển mạnh.
Nhiều trường hợp nhờ được chỉnh kính sớm mà đến tuổi trưởng thành, độ loạn không tăng thêm và thị lực vẫn đạt chuẩn. Vì vậy, loạn thị ở trẻ em hoàn toàn có thể chữa theo nghĩa kiểm soát. Và giúp trẻ sống bình thường, miễn là cha mẹ kiên trì đồng hành cùng con mình.
Cách chữa loạn thị ở trẻ em
Cách chữa loạn thị ở trẻ em sẽ phụ thuộc vào mức độ loạn thị. Với phần lớn trẻ, điều trị loạn thị ở trẻ em bắt đầu bằng kính gọng hoặc kính áp tròng mềm thiết kế riêng cho loạn thị (kính toric).
Trẻ cần tái khám 6-12 tháng để điều chỉnh số kính và kiểm tra sức khỏe giác mạc. Với trường hợp giác mạc bất thường nặng, bác sĩ mắt có thể đề xuất kính cứng thấm khí. Hoặc các phương pháp đặc biệt như Ortho-K. Trong đó, kính áp tròng cứng đeo ban đêm để định hình giác mạc tạm thời.
Để bảo vệ thị lực của trẻ, cha mẹ cần bảo vệ mắt trẻ khỏi những chấn thương không đáng có. Phụ huynh hãy giữ thói quen đọc sách đúng khoảng cách cho trẻ. Hướng dẫn sát sao trẻ về cách nghỉ mắt theo quy tắc 20-20-20.
Đặc biệt, cha mẹ cần bổ sung cho trẻ một chế độ dinh dưỡng giàu vitamin A, lutein… Đó chính là cách để hỗ trợ mắt khỏe mạnh, tăng cường sức đề kháng, nuôi dưỡng hệ miễn dịch của trẻ hiệu quả, ít tốn kém nhất.
Quan trọng nhất, cha mẹ cần duy trì khám mắt định kỳ để chắc chắn loạn thị ở trẻ em được kiểm soát chặt chẽ, tránh biến chứng lâu dài.
Loạn thị không chỉ làm tầm nhìn của trẻ mờ nhòe mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến học tập và sự tự tin. Cha mẹ cần hiểu rõ và can thiệp sớm giúp trẻ. Đó mới chính là chìa khóa giúp loạn thị ở trẻ em được kiểm soát. Để đôi mắt con luôn sáng rõ và một tuổi thơ trọn vẹn, bình an.
