Có những ngày đôi mắt bỗng nhức, rát, nặng trĩu mà chẳng hiểu vì sao. Nhiều người lo lắng không biết đau mắt không rõ nguyên nhân là dấu hiệu bình thường hay cảnh báo bệnh lý. Phùng Huy Hòa BUTITAN khuyên bạn tuyệt đối đừng xem nhẹ. Bởi vì đôi mắt là cửa sổ phản ánh cả sức khỏe toàn thân, chứ không chỉ là vấn đề của riêng thị lực.
Đau mắt không rõ nguyên nhân là gì?
Đau mắt không rõ nguyên nhân là tình trạng mắt xuất hiện cảm giác đau, nhức, căng tức mà không có chấn thương, bụi bẩn hay dấu hiệu bệnh lý rõ ràng bên ngoài.
Nhiều người mô tả cảm giác này như có vật lạ trong mắt, nhìn lâu thì rát, chớp mắt thì đau, nhưng soi gương lại chẳng thấy gì bất thường.
Trên thực tế, nguyên nhân có thể nằm sâu bên trong cấu trúc mắt hoặc liên quan đến các dây thần kinh, mạch máu quanh hốc mắt. Một số trường hợp còn bắt nguồn từ căng thẳng, thiếu ngủ, khô mắt, rối loạn điều tiết thị lực khi dùng máy tính, điện thoại liên tục.
Đáng lo hơn, đau mắt không rõ nguyên nhân đôi khi là dấu hiệu sớm của bệnh lý nguy hiểm như: viêm màng bồ đào, tăng nhãn áp, bệnh lý về giác mạc.
Vì vậy, việc tự nhỏ thuốc, rửa mắt hay bỏ qua triệu chứng chỉ khiến bệnh nặng hơn.
Nếu đôi mắt của bạn thường xuyên đau mà không rõ lý do, thì đừng chờ đến khi mờ hoặc chói sáng mới đi khám. Đôi khi, điều bạn cần không phải là thuốc, mà là sự quan tâm kịp thời dành cho chính đôi mắt của mình.
Những bộ phận nào của mắt có thể bị đau?
Cảm giác đau ở mắt không chỉ đến từ tròng mắt mà có thể bắt nguồn từ nhiều bộ phận khác nhau. Khi hiểu rõ vị trí đau, bạn sẽ dễ hình dung hơn về nguyên nhân gây ra tình trạng đau mắt không rõ nguyên nhân.
Giác mạc
Đây là lớp màng trong suốt phía trước mắt, rất nhạy cảm. Khi giác mạc bị trầy xước, viêm, khô thì có thể dẫn đến đau rát và chói sáng.
Kết mạc
Kết mạc là lớp màng mỏng bao phủ phần trắng của mắt. Khi viêm, mắt thường đỏ, cộm và đau nhẹ.
Hốc mắt
Đau sâu bên trong có thể do căng cơ mắt, viêm xoang, bệnh lý thần kinh thị giác.
Mi mắt
Đau ở vùng này thường do chắp, lẹo, viêm bờ mi, tuy nhẹ nhưng rất khó chịu.
Dây thần kinh thị giác
Khi tổn thương, cảm giác đau thường xuất hiện phía sau nhãn cầu, đi kèm nhìn mờ hoặc mất màu sắc.
Đôi khi, đau không đến từ bản thân mắt mà do mỏi mắt kéo dài. Ví dụ, dân văn phòng ngồi máy tính 8 tiếng liên tục dễ cảm thấy đau sâu trong hốc mắt. Nhưng thực chất đó là phản ứng mệt mỏi của cơ điều tiết.
Như vậy, hiểu đúng vùng đau chính là chìa khóa để phát hiện sớm vấn đề thật sự.
Nguyên nhân thường gặp của đau mắt không rõ nguyên nhân
Phần lớn các trường hợp đau mắt không rõ nguyên nhân bắt nguồn từ thói quen sinh hoạt hằng ngày chứ không hẳn do bệnh lý. Dưới đây là 5 nguyên nhân phổ biến nhất:
✅Khô mắt mãn tính do làm việc trong môi trường điều hòa, thiếu chớp mắt khi nhìn màn hình lâu.
✅Căng thẳng thị giác do nhìn gần quá lâu mà không cho mắt nghỉ, đặc biệt ở người cận thị hoặc loạn thị.
✅Thiếu ngủ, stress làm giảm lưu thông máu đến vùng mắt, khiến mắt nặng, đau hoặc giật nhẹ.
✅Tiếp xúc lâu với điện thoại, máy tính hoặc ánh nắng gắt gây tổn thương tế bào biểu mô giác mạc.
✅Dị ứng và viêm nhẹ thường gây cảm giác cộm, ngứa, nhưng không có dấu hiệu đỏ rực như viêm kết mạc nặng.
Ngoài ra, một số bệnh lý tiềm ẩn như viêm xoang, tăng huyết áp, bệnh lý thần kinh cũng có thể lan đau lên mắt. Vì vậy, khi mắt đau mà không rõ lý do, bạn đừng tự chẩn đoán. Bạn hãy để bác sĩ mắt kiểm tra toàn diện để tìm ra nguyên nhân thật sự.
Các triệu chứng khi bị đau mắt như thế nào?
Biểu hiện của đau mắt không rõ nguyên nhân thường rất đa dạng. Có người chỉ thấy nhức nhẹ, có người lại đau sâu trong hốc mắt, đau lan lên thái dương. Đôi khi, triệu chứng chỉ xuất hiện khi chớp mắt, nhìn sáng hoặc sau khi thức khuya.
4 triệu chứng phổ biến bao gồm:
✅Một là cảm giác cộm, khô, rát, châm chích.
✅Hai là mắt đỏ nhẹ hoặc đau quanh hốc mắt.
✅Ba là nhìn mờ thoáng qua, chói sáng, sợ ánh sáng.
✅Bốn là nhức đầu, buồn nôn, liên quan đến tăng nhãn áp.
Các bệnh nhãn khoa phổ biến gây triệu chứng đau ở mắt
5 bệnh lý mà Phùng Huy Hòa BUTITAN sẽ liệt kê sau đây có thể khiến bạn đau mắt không rõ nguyên nhân. Dù biểu hiện ban đầu rất mờ nhạt.
Viêm giác mạc
✅Đau nhức, chói sáng, chảy nước mắt, dễ bị nhầm với khô mắt.
Tăng nhãn áp
✅Gây đau sâu trong hốc mắt, nhức đầu, nhìn quầng sáng quanh đèn. Nếu không điều trị sớm thì có thể gây mất thị lực vĩnh viễn.
Viêm màng bồ đào
✅Đau rát, sợ ánh sáng, thị lực giảm nhanh, cần khám chuyên khoa ngay.
Viêm kết mạc dị ứng
✅Đau nhẹ, ngứa, rát, kèm chảy nước mắt.
Bệnh về giác mạc do vi khuẩn hoặc virus
✅Thường đau dữ dội, chảy nước mắt, thậm chí sưng mí.
Điều đáng nói là nhiều người chỉ nhỏ thuốc nhỏ mắt tùy tiện khi bị đau, khiến bệnh diễn biến nặng hơn. Mắt vốn là cơ quan cực kỳ nhạy cảm. Chỉ bác sĩ mắt mới có thể xác định chính xác nguyên nhân và hướng điều trị phù hợp.
Cách chẩn đoán tình trạng đau mắt không rõ nguyên nhân
Khi đi khám, bác sĩ mắt sẽ dựa vào vị trí đau, tần suất và triệu chứng đi kèm để xác định nguyên nhân.
Bác sĩ mắt sẽ khám thị lực và soi đèn khe để kiểm tra giác mạc, kết mạc, đồng tử.
Đo nhãn áp để phát hiện sớm tăng nhãn áp – Một nguyên nhân phổ biến gây đau sâu trong mắt.
Khám đáy mắt để đánh giá võng mạc, thần kinh thị giác.
Nếu nghi ngờ bệnh lý toàn thân, thì có thể cần xét nghiệm dịch mắt hoặc chụp hình ảnh CT, MRI.
Chẩn đoán đúng là bước quan trọng nhất để giải quyết đau mắt không rõ nguyên nhân. Nhiều trường hợp chỉ cần điều chỉnh lối sống hoặc thay thuốc nhỏ mắt phù hợp là có thể khỏi hoàn toàn, tránh biến chứng đáng tiếc.
Cách điều trị đau mắt như thế nào?
Việc điều trị phụ thuộc vào nguyên nhân cụ thể. Thế nhưng nguyên tắc chung là giảm viêm, giảm khô, giảm áp lực, phục hồi thị lực.
6 hướng xử lý thường được bác sĩ mắt khuyến nghị:
✅Một là nhỏ nước mắt nhân tạo để giảm khô rát, nhất là người làm việc văn phòng.
✅Hai là sử dụng thuốc kháng sinh hoặc kháng viêm nếu có nhiễm trùng.
✅Ba là đeo kính đúng độ, tránh nhìn gần lâu, giúp mắt không phải điều tiết quá mức.
✅Bốn là giữ vệ sinh mắt sạch sẽ, tránh dụi tay lên mắt.
✅Năm là dành thời gian nghỉ ngơi, ngủ đủ giấc, giảm sử dụng thiết bị điện tử.
✅Sáu là điều trị bệnh nền như xoang, huyết áp, thần kinh, nếu có liên quan.
Điều quan trọng là không tự ý dùng thuốc nhỏ mắt chứa corticoid. Vì có thể khiến bệnh nặng thêm hoặc gây biến chứng nguy hiểm như tăng nhãn áp hay đục thủy tinh thể.
Cách phòng ngừa các tác nhân gây đau mắt ra sao?
Phòng bệnh luôn dễ hơn chữa bệnh. Dù bạn bị đau mắt không rõ nguyên nhân hay chỉ muốn bảo vệ thị lực, thì hãy bắt đầu bằng 5 thói quen đơn giản sau đây:
✅Một là giữ khoảng cách an toàn khi làm việc với màn hình.
✅Hai là cho mắt nghỉ ngơi theo quy tắc 20-20-20.
✅Ba là đeo kính bảo vệ khi ra nắng hoặc làm việc trong môi trường bụi.
✅Bốn là bổ sung thực phẩm giàu omega-3, lutein, vitamin A.
✅Năm là uống đủ nước và đi ngủ sớm trước 23 giờ đêm.
Đau mắt không rõ nguyên nhân không chỉ là chuyện tạm thời, mà có thể là lời cảnh báo âm thầm của cơ thể. Bạn hãy lắng nghe đôi mắt, đừng để đến khi mọi thứ trở nên mờ nhòe mới bắt đầu lo lắng. Bởi vì mỗi lần bạn quan tâm sớm, là thêm một cơ hội giữ lấy ánh sáng trong veo cho cuộc đời của mình.
Phùng Huy Hòa gửi đến bạn chiếc video ngắn, dành cho những ai bận rộn, chuộng nghe hơn đọc!
