Theo đánh giá của Bộ Giáo dục và Đào tạo, thiếu giáo viên, khó dạy môn tích hợp, bạo lực học đường… là những thách thức trong năm học mới 2023-2024. Đây là năm có tính chất “bản lề” của quá trình đổi mới giáo dục ở phổ thông. 9 khối lớp sẽ được dạy theo chương trình mới, song song với thay sách giáo khoa. Bên cạnh đó, vấn đề học phí làm các trường đại học loay hoay trong thế tiến thoái lưỡng nan.
Thiếu giáo viên là thách thức trong năm học mới 2023 – 2024
Hiện nay, cả nước có 1,23 triệu giáo viên, thiếu 118.200 giáo viên. Trong đó, giáo viên mầm non thiếu gần 52.000 người, được xem là thiếu nhiều nhất.
Theo Bộ Giáo dục và Đào tạo, nguyên nhân chính là số trẻ mầm non tăng mạnh. Bậc tiểu học tăng tỷ lệ học hai buổi mỗi ngày. Bậc THPT tăng số lớp, chương trình 2018 có nhiều môn học mới. Đặc biệt, năm học qua có hơn 10.000 giáo viên nghỉ hưu, gần 9.300 người bỏ việc.
Thiếu giáo viên thế nhưng ngành lại không có nguồn để tuyển. Năm học 2022 – 2023, các địa phương được giao tuyển bổ sung 27.850 giáo viên. Thế nhưng thực tế chỉ tuyển được hơn 17.000 giáo viên. Nhiều người nhìn nhận nghề giáo không còn hấp dẫn, áp lực thì cao nhưng thu nhập chưa tương xứng.
Những đô thị lớn như: Hà Nội, TPHCM đối mặt tình trạng thiếu trường, lớp. Tại Hà Nội, mỗi năm số học sinh tăng thêm 60.000. Tương ứng 30 – 40 trường học nhưng nội thành không còn đất.
Tại TP.HCM, học sinh ở mỗi độ tuổi tăng 10.000 – 15.000 mỗi năm. Riêng năm nay, học sinh lớp 6 tăng 42.000 khiến các trường THCS quá tải. Thành phố này dự tính đến năm 2025 cần bổ sung gần 8.900 phòng học.
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nói gì?
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết trình Quốc hội cho phép tạm thời tuyển giáo viên theo chuẩn cũ. Tức chỉ cần tốt nghiệp trung cấp, cao đẳng để dạy tiểu học, THCS. Thay vì phải tốt nghiệp đại học như quy định của Luật giáo dục. Đồng thời các giáo viên sau đó phải nâng cao trình độ để đạt chuẩn.
“Đây là giải pháp tạm thời có nguồn giáo viên linh hoạt trong việc dạy môn Tin học, Ngoại ngữ”.
Rối ren dạy tích hợp trong năm học mới
Theo chương trình năm học mới, học sinh THCS không học Sinh học, Vật lý, Hóa học, Lịch sử, Địa lý riêng lẻ. Mà học Khoa học Tự nhiên, Lịch sử và Địa lý kết hợp, gọi là môn tích hợp. Môn này chỉ cần một giáo viên đảm nhận. Thế nhưng ngành Sư phạm Khoa học Tự nhiên, Lịch sử và Địa lý chưa đào tạo ra giáo viên.
Để dạy tích hợp, các trường thường bố trí giáo viên dạy các bài học theo thứ tự trong sách. Hoặc gom tất cả bài học của từng môn, dạy xong môn này mới tới môn khác. Như vậy bản chất vẫn là giáo viên môn nào dạy môn đó.
Giáo viên đơn môn muốn dạy tích hợp cần hoàn thành 20 – 36 tín chỉ để lấy chứng chỉ. Thời gian hoàn thành thường trong khoảng 6 tháng. Nhiều giáo viên nói, khối lượng kiến thức, thời gian như thế không đủ để họ tự tin đứng lớp. Hơn nữa, các bài học trong sách được ghép một cách cơ học. Dù đã trải qua hai năm, hiệu quả dạy tích hợp chưa đạt mục tiêu của chương trình.
Bộ trưởng Sơn thừa nhận điều gì?
Hồi giữa tháng 8, Bộ trưởng Sơn thừa nhận dạy tích hợp là khó khăn nhất khi triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới. Ông cho biết: “Khả năng cao trong thời gian tới, Bộ sẽ đưa ra điều chỉnh với việc dạy tích hợp ở bậc THCS”.
Tuy chưa có phương án cụ thể, nhưng ý kiến trên gây nên nhiều nguồn dư luận trái chiều. Nhiều người lo nếu quay về dạy đơn môn như cũ sẽ ảnh hướng tới tổng thể chương trình mới. Còn nếu tiếp tục thì gây khó khăn, mệt mỏi cho cả thầy và trò.
Một bộ sách giáo khoa của nhà nước?
Năm học 2020 – 2021, chương trình mới được áp dụng. Nghị quyết 88 cuối năm 2014 của Quốc hội chủ trương, việc thay sách được thực hiện song song với chủ trương “Một chương trình, nhiều sách giáo khoa”. Đồng thời tiến hành bỏ độc quyền xuất bản.
Đến nay đã có 6 nhà xuất bản, ba công ty cổ phần tham gia biên soạn, phát hành sách. Ba bộ sách được phê duyệt gồm: “Cánh Diều”, “Chân trời sáng tạo”, “Kết nối tri thức với cuộc sống”. Năm học 2023 – 2024, 9 khối lớp học theo sách mới. Từ năm học sau, tất cả khối lớp sẽ học theo sách này.
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn đề nghị gì?
Bộ nên xem kỹ, vì quay lại dùng một bộ sách khó đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục. Điều này có thể gây ra sự cạnh tranh bất bình đẳng và tốn kém. 12 triệu học sinh, 9 khối lớp học sách giáo khoa mới. Ước tính xã hội đã phải chi ra hàng chục nghìn tỷ đồng.
Phương án nào thi tốt nghiệp THPT 2025?
Theo kế hoạch, Bộ Giáo dục và Đào tạo công bố phương án thi tốt nghiệp THPT 2025 năm nay.
Hồi giữa tháng 3, Bộ lấy ý kiến về phương án có 6 môn thi. Bao gồm bốn môn bắt buộc: Toán, Văn, Ngoại ngữ và Sử. Hai môn lựa chọn: Lý, Hóa, Sinh, Địa, Giáo dục kinh tế và pháp luật, Tin học, Công nghệ.
Tuy nhiên, hiện Sở Giáo dục và Đào tạo được yêu cầu lấy ý kiến giáo viên hai phương án. Trong đó điểm khác mấu chốt là có đưa Sử thành môn thi bắt buộc hay không.
Một số giáo viên cho rằng Lịch sử đã là môn học bắt buộc thì đương nhiên thi bắt buộc. Nếu không thi thì học sinh sẽ bỏ bê không học. Nhiều người khác khẳng định chỉ cần thi 3 môn bắt buộc. Điều này nhằm giảm áp lực học hành, thi cử cho học sinh và đỡ tốn kém cho xã hội.
Kỳ thi tốt nghiệp THPT thay đổi, việc tuyển sinh đại học cũng phải thay đổi cho phù hợp. Giáo viên và học sinh đều mong ngóng phương án cuối cùng để có kế hoạch ôn tập sớm.
Ông Nguyễn Tân, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Thừa Thiên – Huế nói gì?
Ông Nguyễn Tân, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Thừa Thiên – Huế, cho rằng: “Đưa Sử là môn thi bắt buộc sẽ tạo sự mất cân bằng trong các môn thi tốt nghiệp. Gây thiệt thòi cho những học sinh có định hướng theo khoa học tự nhiên”.
Đảm bảo an toàn trường học
Bộ Giáo dục và Đào tạo đánh giá bạo lực học đường là vấn đề nhức nhối năm học mới. Năm 2022, theo báo cáo của 49 tỉnh, thành, có 384 vụ bạo lực học đường.
Bộ đánh giá số thực tế lớn hơn rất nhiều, ít nhất gần 7.100 người nguy cơ liên quan. Bộ đang rà soát để làm mới bộ quy tắc ứng xử trong trường học để giảm tình trạng này.
Bộ Công an cho biết, mặc dù học sinh, sinh viên vi phạm pháp luật chỉ chiếm 2,63% trong tổng số thanh thiếu niên phạm tội thế nhưng con số này lại có xu hướng tăng với khoảng 30% mỗi năm.
Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu ngành giáo dục tập trung tháo gỡ hai vấn đề. Đầu tiên là kiên quyết không để ma túy, tệ nạn xã hội vào nhà trường. Bởi vì chúng sẽ xâm hại sức khỏe đạo đức, nhân cách học sinh. Tiếp theo là khắc phục tình trạng bạo lực, đảm bảo an toàn cho giáo viên, học sinh.
Học phí đại học thách thức năm học mới
Sau ba năm giữ nguyên, năm nay nhiều trường đưa ra mức học phí tăng mạnh. Theo đó, trần học phí với các trường chưa tự chủ là 1,35-2,76 triệu đồng một tháng. Gấp hai lần mức cũ (0,98-1,43 triệu đồng). Những trường đã tự chủ, tùy mức độ, được thu tối đa gấp 2-2,5 lần (2,7-6,9 triệu đồng). Với chương trình đạt kiểm định chất lượng, các trường được tự xác định học phí.
Phó thủ tướng Trần Hồng Hà sau đó đề nghị chưa tăng học phí
Phó thủ tướng Trần Hồng Hà sau đó đề nghị chưa tăng học phí. Bộ Giáo dục và Đào tạo trình Chính phủ dự thảo sửa đổi một số điều nghị định. Học phí đại học năm học tới có thể vẫn tăng nhưng lùi một năm so với lộ trình ban đầu. Tức mức trần là 1,2-2,45 triệu đồng một tháng.
Học phí đại học vẫn là gánh nặng của nhiều gia đình sau hai năm Covid-19. Thế nhưng đây đang là nguồn thu chủ chốt của nhiều trường, chiếm tới 50%. Thậm chí 90% tổng nguồn thu.
Nếu không tăng thì các trường khó đảm bảo chi thường xuyên và đầu tư cho nhân lực. Chưa nói đến nâng cao cơ sở vật chất và chất lượng giảng dạy, nghiên cứu.
6 thách thức của ngành giáo dục trong năm học mới là vấn đề không của riêng ai. Vấn đề không chỉ của các cấp lãnh đạo, ban ngành mà còn là vấn đề liên quan đến giáo viên, phụ huynh, học sinh. Thiết nghĩ người lớn chúng ta nên đặt niềm tin vào Quốc hội, Bộ, Ban ngành, không nên suy nghĩ theo chiều hướng tiêu cực ảnh hưởng đến tâm lý các em.
Các bài viết mới nhất sẽ được Phùng Huy Hòa tiếp tục cập nhật ở đây vào các khung giờ 8 giờ, 12 giờ, 14 giờ, 20 giờ hằng ngày. Mời bạn đón theo dõi cả kênh Youtube Phùng Huy Hòa Official để không bỏ lỡ những thông tin quan trọng!
Truy cập và gửi thông tin cần hỗ trợ ngay TẠI ĐÂY hoặc gọi đến Hotline: 0902815245 để được chuyên viên tư vấn nhanh nhất, sớm nhất. Chúc bạn có trải nghiệm tuyệt vời tại Mắt kính BUTITAN!
