Liệt dây thần kinh số VII hay còn gọi là dây thần kinh mặt, gây ra liệt các cơ mặt, khiến mi dưới cách xa vùng rìa, sa xuống làm hở lộ kết mạc nhãn cầu. Khe mi dưới mất đối xứng. Nhắm mắt không kín đẻ hơ kết mạc hoặc giác mạc. Do sức nặng và cơ kéo từ vùng má, mi dưới dần sẽ bị lộn mi. Khi liệt dây thần kinh kéo dài sẽ làm ảnh hưởng trực tiếp đến giác mạc, kết mạc.
Triệu chứng của bệnh lý giác mạc do liệt dây thần kinh
Khi nặng khi nhẹ, có bệnh nhân có biểu hiện nặng ngay từ đầu cũng có người bệnh kéo dài nhiều năm mới nặng lên. Ban đầu biểu hiện bằng những chấm bong biểu mô nông tập trung ở giác mạc vùng khe mi, sau đó tế bào biểu mô màu trắng xám, trên giác mạc xuất hiện những ổ thẩm lậu nhỏ và phù. Tình trạng biểu mô hóa chậm trễ khó khăn làm tăng nguy cơ bội nhiễm vi khuẩn hoặc nấm cho giác mạc.
Phương pháp điều trị bệnh giác mạc do liệt dây thần kinh
Khi liệt dây thần kinh mặt sẽ ảnh hưởng đến bài tiết tuyến lệ, gây chảy nước mắt nhiều và liên tục, tuyến nhầy niêm mạc mũi, miệng, hầu và các tuyến nước bọt dưới hàm, dưới lưỡi, mất cảm giác vị giác, tê trước đầu lưỡi, chảy nước dãi và tiết nhiều nước bọt hơn bình thường.
Khi bị liệt mặt, cần đến ngay bác sĩ chuyên khoa thần kinh để được chẩn đoán chính xác và loại trừ một số bệnh nguy hiểm khác cũng gây liệt mặt như chấn thương sọ não, tai biến mạch máu não, u não… Ngoài ra, cần điều trị sớm các chứng viêm nhiễm ở tai, mũi, họng và đề phòng chấn thương sọ ở vùng thái dương, xương chũm.
Trong 7-10 ngày đầu, nên dùng thuốc chống viêm corticoid, kháng sinh, tiêm bắp vitamin nhóm B (B1, B6, B12). Đồng thời, cần phối hợp tập vận động xoa bóp cơ mặt hằng ngày, mỗi ngày 2 lần, mỗi lần 4-5 phút. Xoa từ cằm lên trán nhằm tăng cường tuần hoàn chống sự co cứng cơ mặt.
Trường hợp hở mi do liệt dây thần kinh VII có thể tiêm độc tố botilium vào cơ nâng mí gây sụp mí tạm thời hay khâu cơ mi để bảo vệ giác mạc
Trong trường hợp đã có tổn thương giác mạc, cần sử dụng nước mắt nhân tạo phối hợp băng chặt mắt hoặc sử dụng kính tiếp xúc mềm loại có độ thẩm thấu khí cao có thể đeo suốt ngày.
Phòng ngừa bệnh lý giác mạc do liệt dây thần kinh
Để phòng ngừa bệnh lý giác mạc do thần kinh, cần tránh những hoàn cảnh tác động để tránh bị liệt dây thần kinh như tránh bị lạnh khi đi tàu xe, nên đóng cửa sổ khi ngủ tránh gió lùa, người già ban đêm không nên ra ngoài đi vệ sinh, mùa nóng không nên để quạt, điều hòa thổi thẳng vào mặt khi ngủ.
Để bảo vệ mắt bên liệt khỏi gió bụi và tránh biến chứng viêm loét giác mạc, cần đeo kính râm và rửa mắt hằng ngày bằng dung dịch nước muối Nacl 0,9%, hoặc nước mắt nhân tạo.
Có thể dùng băng dính cắt theo hình chữ Y dán đảo ngược, một đầu vào trán, hai đầu kia vào môi dưới và môi trên để nâng cơ mặt khỏi bị xệ.
Khi điều trị nội khoa có kết quả, cần giảm dần liều thuốc. Người bệnh nên đứng trước gương tự tập luyện phục hồi chức năng.
Liệu pháp điều trị bằng phẫu thuật được chỉ định khi điều trị nội khoa không có kết quả.
